انجیلی یا دمیرآغاجی، درخت آهن درختی است که در جنگلهای شمالی ایران می‌روید. این درخت دارای چوب سختی است و ریشه و برگ‌های آن مصرف دارویی دارد.
انجیلی درختیست بومی ایران که نام علمی آن Parrotia persica است. نام علمی این درخت به افتخار Friedrich Parrot گیاه‌شناس آلمانی انتخاب شده‌است. این درخت از تیره خود انجیلی Hamamelidaceae است که در آستارای جمهوری آذربایجان و لنکران و در جنگلهای شمال از سواحل آستارا تا گلیداغ انتشار دارد و از جلگه‌های ساحلی دریای خزر تا ارتفاعات میانبند امتداد می‌یابد و در کلاردشت تا ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا دیده می‌شود.
انجیلی درختی است زیبا با قامتی بلند و به ۲۵ متر می‌رسد. برگ‌های انجیلی بیشترین توجه را به خود جلب می‌کند. برگ‌های جوان بنفش مایل به قرمز هستند بعد از آن در تابستان به رنگ سبز تیره و درخشان تبدیل می‌شوند و سرانجام در پاییز برگ‌های درخشان به رنگهای مختلف زرد پررنگ نارنجی سوخته و پررنگ و قرمز روشن خالص آشکار می‌شود و این تنوع رنگ مناظر زیبایی را ایجاد می‌کند(۳) و از این حیث این درخت برای ایجاد فضای سبز و همچنین جذب توریست در جنگلهای ما مناسب است. چوب انجیلی بسیارسخت است و از این حیث در زبانهای خارجی به چوب آهن معروف است.
- نام علمی: Parrotia persica
- نام‌های مشترک: Persian parrotia
- خانواده: Hamamelidaceae
- ارتفاع: ۲۰ تا ۴۰ فوت (در جنگلهای شمال تا ۱۵ متر می‌رسد)
- پهنا: ۲۰ تا ۳۵ فوت
- شکل تاج گل: گرد شکل گلدان
- فشردگی تاج گل: متوسط
- میزان رشد: آهسته، تدریجی
- بافت: خوب، عالی
برگها :
- ترتیب برگ: متناوب
- نوع برگ: ساده
- حاشیه برگ: کنگره‌دار و دندانه دار
- پهنک برگ: بیضی شکل، کشیده، تخم مرغی یا و از تخم مرغی موجدار و بدون تقارن
- نوع و مقاومت برگ: خزان‌کننده
- طول تیغه برگ: ۴ تا ۸ اینچ
- رنگ برگ: سبز
- ویژگیهای پاییزی: رنگارنگ
گل
- رنگ گل: قرمز
- ویژگیهای گل: پر زرق و برق، گل‌های بهاری
میوه
خشک نا شکوفا از نوع کبسول
- رنگ میوه: قهوه‌ای
- طول میوه: کمتر از ۵ اینچ
- پوشش میوه :خشک
تنه درخت و شاخه‌ها
پوسته نازک است و براحتی از تأثیرات ماشینی آسیب می‌بیند در درختان مسن خاکستری متمایل به زرد است دارای فرو رفتگی‌ها و برجستگی‌های زیاد است ساقه‌های آن نیز به یکدیگر جوش خورده‌اند و تنه درخت را نامنظم تر می‌سازند درخت می‌خواهد که با چندین تنه رشد کند اما می‌تواند آموزش ببیند که با یک تنه واحد رشد نماید. ریتیدوم آن صاف می‌باشد و به صورت صفحه‌ای از تنه جدا می‌شود.
هرس
نیاز به هرس کمی دارد تا ساختمانی قوی را توسعه دهد.
پرورش
نور: درختی است نسبتاً سایه پسند مقاومت خاک: خاک رس، خاک برگ، شن، نسبتاً قلیایی، اسیدی مقاومت در برابر خشکسالی: زیاد
سایر
خصوصیات برجسته درخت: درخت ویژگیهای تزئینی چشمگیری دارد می‌تواند بیشتر کاشته شود مقاومت آفت: هیچ آفتی بطور عادی روی درخت دیده نمی‌شود .
کاربرد و مدیریت
ویژگیهای تزئینی انجیلی آن را به عنوان یک درخت خیابانی مطلوب می‌سازد. در فاصله ۲۰ تا ۳۰ فوت در امتداد یک خیابان یا پیاده‌رو یک سایبان روی مسیر پیاده‌رو ایجاد می‌کند (آن سایبان روی خیابان نخواهد بود) اما مانند یک دیواری از شاخ و برگ شکل فوق‌العاده‌ای در امتداد یک خیابان مسکونی را ایجاد می‌کند انجیلی در آفتاب درخشان یا سایه محدود در زهکشی مناسب رشد می‌کند. این درخت در خاکهای مرطوب ایستادگی و تحمل ندارد (۴) انجیلی به دلیل تغییر رنگ برگهایش منظره جالبی را در جنگل ایجاد می‌کند که برای جذب توریست بسیار مناسب است.